Cellatlar ve Siyaset Çeşmesi
kitabesinde ise
***
“Cellat Çeşmesi” diye gösterilen bu duvar çeşmesinin ayna taşında II. Abdülhamid'in tuğrası olup kitabesinde de adı okunmaktadır: “el-gaazi es Sultan Abdülhamid Han-ı sânî Efendimiz hazretlerinin / müceddeden bina ve inşa buyurdukları Hamidiye çeşmesidir / Nemika-i Mısrîzâde fi gurre rebiülevvel 1307 (26 Ekim 1889).”
***
CELLATLAR ÇEŞMESİ ve KESİLEN BAŞLARIN SERGİLENDİĞİ İBRET TAŞI.topkapu sarayı.bugünkü gezimiz
* Dünyadan son nasîbi olan buz gibi şerbeti içen mahkûm, ölümün bütün soğukluğunun duvarlarına sindiği bu korkunç zindandan çıkarılır, Topkapı Sarayı’nın 1. kapısı Bâb-ı Hümâyunla 2. kapısı Bâbusselâm arasında bulunan Cellât Çeşmesi’nin önüne getirilir ve çeşmenin önündeki taşın üzerine başı konularak bostancıbaşının da nezâretinde, cellâtbaşının güçlü bir kılıç darbesiyle îdâm edilirdi.
* Dünyadan son nasîbi olan buz gibi şerbeti içen mahkûm, ölümün bütün soğukluğunun duvarlarına sindiği bu korkunç zindandan çıkarılır, Topkapı Sarayı’nın 1. kapısı Bâb-ı Hümâyunla 2. kapısı Bâbusselâm arasında bulunan Cellât Çeşmesi’nin önüne getirilir ve çeşmenin önündeki taşın üzerine başı konularak bostancıbaşının da nezâretinde, cellâtbaşının güçlü bir kılıç darbesiyle îdâm edilirdi.
***
* Siyasi idamların bir kısmı bu çeşmenin önünde gerçekleştiriliyor, cellatlar, kendilerine verilen görevi yerine getirirken kullandıkları aletleri bu çeşmede yıkıyor.
***
* Osmanlı’da idamın şeklini işlenen suçun niteliği belirliyor. Adi suçluların doğrudan kelleleri kesiliyor. Suçta siyasi bir nitelik varsa suçlu önce yağlı kementle boğuluyor, ardından başı gövdesinden ayrılarak saçları şifre denen bir usturayla kazınıyor. Gövdeden ayrılan kazınmış kafa halkın görebileceği bir yerde, çoğunlukla Bab-ı Humayun (Saltanat) Kapısı’nın yan tarafında sergileniyor.
* Osmanlı’da idamın şeklini işlenen suçun niteliği belirliyor. Adi suçluların doğrudan kelleleri kesiliyor. Suçta siyasi bir nitelik varsa suçlu önce yağlı kementle boğuluyor, ardından başı gövdesinden ayrılarak saçları şifre denen bir usturayla kazınıyor. Gövdeden ayrılan kazınmış kafa halkın görebileceği bir yerde, çoğunlukla Bab-ı Humayun (Saltanat) Kapısı’nın yan tarafında sergileniyor.
***
* Saray cellatları 19.yüzyıla kadar Hırvat, bu yüzyıldan sonra Kıpti kökenli Osmanlı vatandaşlarından seçiliyor. Öldüklerinde Eyüp Mezarlığı’nın üst tarafında kendileri için ayrılmış bir mezarlığa gömülüyor ve başlarına yazısız kaba bir taş konuyor.
* Saray cellatları 19.yüzyıla kadar Hırvat, bu yüzyıldan sonra Kıpti kökenli Osmanlı vatandaşlarından seçiliyor. Öldüklerinde Eyüp Mezarlığı’nın üst tarafında kendileri için ayrılmış bir mezarlığa gömülüyor ve başlarına yazısız kaba bir taş konuyor.
***
* Başı kesilerek öldürülenlerin kesik başı, çeşmenin önünde ve karşısında bulunan Seng-i İbret ( İbret Taşı ) ismindeki sütunların üzerine ya da Bâb-ı Hümâyûn’un ( Saray’ın en dış kapısı ) nişlerine konulur, üç gün bekletildikten sonra, başsız cesedi gibi kellesi de denize atılırdı. Yabancı seyyahlar, Sarayburnu açıklarından gemiyle geçerlerken, denizin yüzünde böyle nice başsız cesetlere rastladıklarını yazmışlardı.
* Başı kesilerek öldürülenlerin kesik başı, çeşmenin önünde ve karşısında bulunan Seng-i İbret ( İbret Taşı ) ismindeki sütunların üzerine ya da Bâb-ı Hümâyûn’un ( Saray’ın en dış kapısı ) nişlerine konulur, üç gün bekletildikten sonra, başsız cesedi gibi kellesi de denize atılırdı. Yabancı seyyahlar, Sarayburnu açıklarından gemiyle geçerlerken, denizin yüzünde böyle nice başsız cesetlere rastladıklarını yazmışlardı.
***
* Cellatlar sarayın güvenliğinden sorumlu olan Bostancıbaşılığa bağlı olarak çalışıyor. “Cellat Çeşmesi” ya da “Siyaset Çeşmesi” diye anılan çeşmenin “yaşamı”, Sultan II. Abdülhamid döneminde noktalanır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder